การเริ่มต้นธุรกิจก็เหมือนการสร้างบ้านใหญ่สักหลัง การมีพิมพ์เขียวสวยงามที่วาดไว้ถึงกำไรมหาศาลอาจทำให้รู้สึกตื่นเต้นและเห็นภาพความสำเร็จที่ปลายทางได้อย่างชัดเจน แต่ไม่ว่าบ้านจะสวยแค่ไหน หากรากฐานไม่มั่นคงก็ย่อมพังทลายลงได้ในที่สุด สำหรับโลกธุรกิจแล้ว รากฐานที่สำคัญที่สุดและเป็นสิ่งแรกที่ผู้เริ่มต้นธุรกิจต้องทำความเข้าใจอย่างถ่องแท้ ไม่ใช่เรื่องของ “กำไร” ที่เห็นอยู่บนหน้ากระดาษ แต่เป็นเรื่องของ “เงินหมุน” ที่แท้จริงในมือ
ทำไมเงินหมุนถึงสำคัญกว่ากำไร ทั้งที่กำไรคือเป้าหมายสูงสุดที่ทุกคนอยากได้ ธุรกิจที่มีกำไรแต่ไม่มีเงินหมุนก็เหมือนคนที่ทำงานหนักแต่ไม่มีเงินสดติดตัวเลย จะจ่ายค่าอะไรก็ไม่ได้เลย กำไรที่ปรากฏในงบการเงินเป็นเพียงตัวเลขทางบัญชีที่บอกถึงรายได้ที่หักลบด้วยต้นทุน แต่ไม่ได้หมายความว่าเงินนั้นจะอยู่ในกระเป๋าจริง ๆ ณ วินาทีนั้น อาจเป็นรายได้จากการขายที่ยังไม่ได้รับการชำระ หรือเป็นลูกหนี้ที่ต้องรอการเก็บเงิน ทำให้ธุรกิจเกิดภาวะขาดสภาพคล่องได้ง่าย
การขาดสภาพคล่องนี่เองที่ทำให้ธุรกิจขนาดเล็กจำนวนมากต้องปิดตัวลงอย่างน่าเสียดาย ทั้งที่อาจมียอดขายที่ดี มีสินค้าหรือบริการที่เป็นที่ต้องการสูง แต่อาจติดขัดเรื่องเงินสดไม่พอจ่ายค่าเช่าร้าน ค่าแรงพนักงาน ค่าวัตถุดิบ หรือค่าใช้จ่ายรายวันที่จำเป็นต้องใช้ทันที ทำให้การดำเนินธุรกิจหยุดชะงักลงอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ ไม่ว่าจะขายดีแค่ไหน หากไม่มีเงินสดในมือเพื่อขับเคลื่อนให้ธุรกิจเดินหน้าไปได้ การทำกำไรก็เป็นเพียงภาพลวงตาที่อยู่บนกระดาษเท่านั้น
มองย้อนกลับไปถึงกรณีของธุรกิจบริการรับจัดอาหารสำหรับงานอีเวนต์เล็ก ๆ ที่เจ้าของเริ่มต้นจากความชอบทำอาหารและมีฝีมือดี เธอได้รับออร์เดอร์เยอะมากจนตารางงานเต็มไปหมด เธอรู้สึกดีใจที่มีลูกค้าเข้ามาไม่ขาดสาย จนคิดว่าธุรกิจจะเติบโตแบบก้าวกระโดด แต่เมื่อถึงเวลาต้องซื้อวัตถุดิบคุณภาพดีจำนวนมากสำหรับแต่ละงาน ค่าใช้จ่ายในการขนส่ง หรือแม้กระทั่งค่าจ้างทีมงานเสริมเฉพาะกิจ เธอพบว่าเงินสดในบัญชีร่อยหรอลงอย่างรวดเร็ว เนื่องจากลูกค้าส่วนใหญ่จะชำระเงินเต็มจำนวนหลังจากจบงานไปแล้ว ทำให้บางช่วงเธอแทบไม่มีเงินสดเหลือพอที่จะหมุนเวียนไปซื้อของสำหรับงานถัดไปเลย เธอต้องดิ้นรนหาเงินสดมาเติมตลอดเวลา ไม่ว่าจะเป็นการใช้บัตรเครดิต หรือการไปยืมเงินเพื่อน จนกระทั่งเธอเริ่มปรับเปลี่ยนแนวทาง ด้วยการเรียกเก็บค่ามัดจำล่วงหน้าจากลูกค้าอย่างน้อย 50% และบริหารจัดการสต็อกวัตถุดิบให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น เธอเรียนรู้ที่จะติดตามการชำระเงินจากลูกหนี้อย่างใกล้ชิด และที่สำคัญที่สุดคือเธอเริ่มสร้างเงินทุนสำรองเผื่อฉุกเฉิน ซึ่งเป็นเงินสดที่จะไม่นำไปใช้จ่ายในส่วนอื่นโดยเด็ดขาด การเปลี่ยนแปลงเล็กๆ น้อยๆ เหล่านี้ ทำให้เธอมองเห็นความสำคัญของเงินหมุนที่มากกว่ากำไรที่ยังไม่ได้รับ การมีเงินสดในมือที่เพียงพอทำให้ธุรกิจของเธอสามารถดำเนินไปได้อย่างราบรื่น ไม่ต้องกังวลเรื่องการจ่ายค่าใช้จ่ายที่ไม่คาดคิดอีกต่อไป และสามารถโฟกัสกับการส่งมอบบริการที่ดีที่สุดให้กับลูกค้าได้อย่างเต็มที่ จนธุรกิจเติบโตได้อย่างยั่งยืน
บทเรียนสำคัญสำหรับผู้ที่กำลังก้าวเข้าสู่โลกธุรกิจ หรือกำลังจะเริ่มต้นกิจการของตัวเอง คือการบริหารจัดการ “เงินหมุน” หรือ “กระแสเงินสด” ให้ดีกว่าการจดจ่ออยู่แต่กับ “กำไร” ในทางบัญชี อย่าปล่อยให้ภาพของกำไรที่สวยหรูมาบดบังความจริงของเงินสดในกระเป๋า ที่คือลมหายใจของการทำธุรกิจ จงเรียนรู้ที่จะจัดทำงบกระแสเงินสด กำหนดนโยบายการชำระเงินที่รัดกุม และที่สำคัญที่สุดคือการสร้างเงินทุนสำรองไว้ใช้ยามฉุกเฉิน เพราะเงินหมุนที่ดีคือรากฐานที่มั่นคงที่จะทำให้ธุรกิจของคุณสามารถก้าวผ่านพายุเศรษฐกิจและเติบโตไปได้อย่างแข็งแกร่งและยั่งยืน
สำหรับผู้ที่อยากเริ่มต้นธุรกิจและต้องการที่ปรึกษาในการวางแผนธุรกิจและการตลาดให้สำเร็จในก้าวแรก สามารถติดตามข่าวสารและเคล็ดลับดีๆ หรือทักเข้ามาพูดคุยกับ Smart Startup ได้โดยตรงที่ Facebook Page: https://www.facebook.com/smartstartupthailand